سرنوشت نهایی فانتزی: آیا هنوز جایگاهی در دنیای بازیهای نقشآفرینی دارد؟
موفقیتهای اخیر عناوین نقشآفرینی ژاپنی (JRPG) سوالات بسیاری را درباره آیندهی سری بازیهای نهایی فانتزی (Final Fantasy) مطرح کرده است. گزارشهای مالی شرکت اسکوئر انیکس نشان از فروش کمتر از انتظار عناوین اخیر این سری، از جمله Final Fantasy 7 Rebirth و Final Fantasy 16 دارد. این موضوع بسیاری را به فکر فرو برده است: چرا نهایی فانتزی دیگر آن تاثیرگذاری سابق را ندارد و آیندهی آن چه خواهد شد؟
به نظر میرسد دوران سلطهی بیچون و چرای نهایی فانتزی به عنوان نماد بازیهای نقشآفرینی ژاپنی به پایان رسیده است. البته این بدان معنا نیست که نسل جدیدی از این سری به موفقیت دست نخواهد یافت، اما آمار فروش چند سال اخیر نشان میدهد که این سری بیشتر به فروش چند میلیون نسخه بسنده میکند، نه دهها میلیون نسخه مانند Final Fantasy 15. بنابراین، مشکل نهایی فانتزی به انتظارات بسیار بالای اسکوئر انیکس از این سری نیز مربوط میشود.
در مقابل، شرکتهایی مانند نیهون فالکوم (Nihon Falcom) با مجموعهی Trails و شرکت آتلس (Atlus) با سری Persona، موفقیتهای چشمگیری را کسب کردهاند. در حالی که فالکوم هیچگاه مانند اسکوئر انیکس در دهههای 80 و 90 میلادی به موفقیت جهانی دست نیافته بود، امروزه 60 درصد از فروش آن مربوط به بازار بینالمللی است. آتلس نیز با فروش بیش از 12 میلیون نسخه از Persona 5، به موفقیت عظیمی دست یافته است. سری بازیهای یاکوزا (Yakuza) که اکنون با نام Like a Dragon شناخته میشود، با تغییر سبک از بازیهای اکشن به نقشآفرینی، محبوبیت خود را افزایش داده است. حتی نسخههای بازسازی شدهی بازیهای قدیمی مانند Dragon Quest 3 نیز فروش فوقالعادهای را تجربه میکنند.
چرا نهایی فانتزی در این میان تفاوت دارد؟ بخش مهمی از موفقیت نهایی فانتزی در اوج محبوبیتش، به کمتر شناخته شدن بازیهای نقشآفرینی ژاپنی در آن زمان برمیگشت. امروزه، بسیاری از بازیهایی که به عنوان کلاسیک شناخته میشوند، موفقیتهای مشابه نهایی فانتزی را در گذشته نداشتهاند. نهایی فانتزی توانست با روایت داستانی، جلوههای بصری و نوآوریهایش، به موفقیت جهانی دست یابد.
اما نهایی فانتزی دیگر مانند گذشته نیست. هزینهی تولید و زمان توسعهی هر عنوان جدید افزایش یافته و تعداد بازیهای منتشر شده کاهش پیدا کرده است. علاوه بر این، تغییرات در سبک بازیها و شباهت زیاد آنها به دیگر عناوین موفق، باعث شده است تا نهایی فانتزی هویت خود را از دست بدهد. نظرها دربارهی داستان بازیها نیز تقسیم شده است.
در مقابل، نیهون فالکوم با تولید مداوم عناوین Trails، موفقیت خود را حفظ کرده است. این سری با داستانهای بلند و پیچیده و دنیای گسترده، مخاطبان خاص خود را جذب کرده است. در این میان، سری Like a Dragon نیز با تنوع در سبک و تولید مداوم، طرفداران خود را راضی نگه میدارد.
یکی از رازهای موفقیت فالکوم و سگا، استفادهی مجدد از داراییها و مکانها در بازیهای مختلف است. این امر به آنها اجازه میدهد تا منابع مالی و زمانی خود را به نوآوری و پیشرفتهای جدید اختصاص دهند. در عین حال، بازیکنان دقیقاً میدانند که چه چیزی را در بازیهای Like a Dragon، Trails، Dragon Quest و Persona انتظار دارند.
سری Trails شاید به فروش نهایی فانتزی نرسد، اما انتظارات از آن نیز کمتر است. این سری همواره در حال تکامل و رشد است. بازی Trails into Reverie با ترکیب عناصر اکشن و نوبتی، نوآوری جدیدی را به سری خود اضافه کرده است. در حالی که این عناوین به هویت و سبک خود وفادار ماندهاند، داستانها و مکانیکهای جدیدی را ارائه میدهند. این تعادل بین ثبات و نوآوری، باعث ایجاد پایگاه طرفداران وفادار شده است.
اما در نهایی فانتزی این ثبات دیده نمیشود. اسکوئر انیکس با تغییر اساسی در سبک بازیها و پلتفرمهای عرضه، باعث ایجاد سردرگمی در بین طرفداران شده است. انتخاب پلتفرمهای انحصاری نیز به فروش کمتر بازیها دامن زده است. از این رو، اسکوئر انیکس برنامهریزی برای عرضهی همزمان بازیهای خود در پلتفرمهای مختلف را آغاز کرده است.
نهایی فانتزی دیگر همان بازی قدیمی نیست. اما هنوز میتواند به جایگاه قبلی خود بازگردد. اسکوئر انیکس باید از موفقیتهای سایر شرکتها درس بگیرد و هویت و جهت خود را دوباره بیابد. کاهش هزینههای تولید و تمرکز بر تعادل بین ثبات و نوآوری، میتواند به احیای این سری کمک کند.